Առաջին օգնություն կոտրվածքի ժամանակ
Ինչպես պաշտպանվել ցրտահարությունից
Օդի ջերմաստիճանի կտրուկ նվազման ժամանակ առաջին հերթին ցրտից պետք է պաշտպանել ձեռքի և ոտքի մատները, այտերը, ականջները և քիթը: Ցրտահարությունը վտանգավոր է բոլորի համար, սակայն առավել խոցելի են ծերերը և երեխաները:
Կախված ցրտահարության աստիճանից՝ մարմնի ցրտահարված հատվածը կարող է փոխել գույնը՝ կարմրել կամ գունատվել:
Առաջին նշանները
• Մաշկի գույնի փոփոխություն(գունատ, կապույտ կամ կարմիր)
• Մաշկը տաք է
• Զգայունության կորուստ, ծակծկոց կամ ցավ
Կանխարգելումը
- Հագնվել շերտերով, սակայն այնպես, որ հագուստը չսեղմի, շատ քիփ չլինի: Կոշիկի կապիչները շատ ամուր մի ձգեք, որպեսզի ոտնաթաթերում արյուն խաղա։
- Ստուգեք եղանակը դուրս գալուց առաջ։
- Հնարավորության դեպքում տաքացրեք ձեռնոցները, կոշիկները և մնացած հագուստը հագնելուց առաջ:
- Թափ տվեք ձյունը, եղյամն ու ջրի կաթիլների ձեռնոցների և կոշիկների վրայից։
- Հանեք ձեր վրայից զարդեղենը՝ ժամացույցը և մարմնին հարող ցանկացած մետաղական բան։
- Մի մոռացեք հեղուկ խմելու մասին, թույլ մի տվեք բանը հասնի ջրազրկման: Եթե դուք ծարավ եք զգում, դա նշանակում է՝ ջրազրկումն արդեն սկսվել է, այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտ է անըդհատ փոքր կումերով հեղուկ խմել:
• Պետք է շատ շարժվել
• Խորհուրդ չի տրվում ախտահարված մասը շփել կամ այդտեղ ձյուն դնել
• Պետք չէ դիպչել սառը մակերեսներին բաց ձեռքերով
• Ցրտահարված հատվածը տաքացնելու համար պետք չէ ջեռակ օգտագործել, քանի որ ցրտահարված հատվածի զգայունությունը կտրուկ նվազում է և տվյալ պարագայում առկա է այրվածք ստանլու վտանգ
Ինչ անել, եթե կան ցրտահարության նշաններ
Առաջին օգնության հիմնական նպատակը մարմնի ցրտահարված հատվածի արյան շրջանառության անհապաղ վերականգնումն է։
Թեթև աստիճանի ցրտահարում ստացած վերջույթները, երբ դեռ արյունը շրջանառվում է բոլոր հյուսվածքներով և չկա մեռուկացում, կարելի է տաքացնել ձեռքի տակ ընկած միջոցներով, բնականաբար, խելամտության սահմաններում: Ձեռք տվեք ցրտահարված մատներին, եթե դրանք դեռ փափուկ են և դուք կարողանում եք ցրտահարված ձեռքի բութը և ճկույթը միացնել իրար, ապա ցրտահարությունը թեթև է: Այս դեպքում պետք է անել հետևյալը՝
- Ազատվել թրջված ձեռնոցներից, գուլպաներից և հագնել չորը: Դուք միշտ ձեզ հետ ունեք սրանց փոխնորդը, այնպես չէ՞: Եթե կոշիկները լրիվ թրջված են, փաթաթեք ոտնաթաթերը պոլիէթիլենային տոպրակների մեջ և այդպես հագեք դրանք:
- Պետք է արյան շրջանառությունը վերականգնել վերջույթներում, որպեսզի տաքացնեք դրանք: Պարզում եք ձեռքերը վերև և արագ մեծ ամպլիտուդով շարժումներով թափահարում ձեռքերը՝ մեխանիկորեն մղելով արյունը դեպի վերջույթներ:
- Տաք, քաղցր հեղուկներ խմել։
- Ձեռքերը տաքացնելու արդյունավետ ձև է նաև դրանք թևատակերում թաքցնելը: Դրանք մարմնի առավել տաք հատվածներն են:
Առավել ծանր դեպքեր են, երբ նկատվում է մաշկի մեռուկացում, արյունը դադարում է հոսել հյուսվածքների մեջ, մատները հնարավոր չի լինում շարժել: Այս պարագայում շտապ պետք է տուժածին հասցնել փակ կացարան և բժշկական օգնություն ցուցաբերել:
- Չի կարելի կտրուկ տաքացնել վնասված հատվածը։
- Վնասված հատվածը պետք է մեկուսացնել բինտի մի քանի շերտանոց վիրակապով, փափուկ տաք շարֆով:
- Կարևոր է, որ վնասված հատվածը լինի ջերմամեկուսացված, բայց վիրակապը չսեղմի, որպեսզի արյան շրջանառությանը չխանգարվի:
- Ֆիքսել, անշարժացնել վնասված հատվածը։
Անմիջապես դիմել բժշկի
Ալինա Մարզումանյան 